2022HeropeningStPieterskerk
Er was heel veel volk opgekomen om
de opening van onze hernieuwde Sint-Pieterskerk mee te maken op zondag 26 juni.
Het deed deugd om langs de Demerboorden, na drie jaar klokkenstilte, terug het
viergelui te horen galmen om de feestelijke eucharistieviering van 9.30 uur aan
te kondigen.
Zonepastoor Rudy Borremans,
priester Paul Van der Stuyft, diaken Bert en pastor Tom kwamen plechtig en in
een sterke stilte de kerk binnen. Het gelegenheidskoor, onder leiding van
pianist-organist Rik en dirigente Jo, opende met het toepasselijke lied: ‘Dit
huis gereinigd en versierd’. De kerk was inderdaad piekfijn in orde na de
buitenrestauratie van muren, toren en dak: langs binnen ook de muren
geschilderd, de ramen ontdaan van 100 jaar vuil, de altaren afgestoft, het
sanitair voorzien, de verwarming hernieuwd en … alle aanwezigen diepgelukkig
omdat ‘hun’ kerk terug open ging.
Pastoor Rudy gebruikte in zijn
homilie een mooi beeld: als de kinderen het huis uit gaan, dan is het goed dat
het huis niet verkocht wordt maar er nog altijd blijft zodat ze een warme thuis
hebben om altijd naar terug te keren. Zo ook met de gelovigen die niet meer
vaak naar de vieringen komen maar toch een spirituele nood blijven hebben om af
en toe thuis te kunnen komen in het kerkgebouw waar de tafel altijd gedekt is.
Daarom is het zinvol een oud kerkgebouw als onze Sint-Pieterskerk (13deeeuw) van Langdorp te behouden, te onderhouden en op te knappen.
Na de mooie eucharistieviering
schetste Jonas Danckers, voorzitter van de kerkfabriek, de lange weg van het
restauratiedossier en de plannen met de ruimere Sint-Pieterssite. Drie jaar
lang was er een hechte samenwerking tussen de kerkfabriek, architecten,
aannemers en arbeiders. Jonas verwees naar vorige voorzitter Jos Peeters, dankzij
wiens ‘onophoudelijk druppelen er uiteindelijk een gat in een steen was
ontstaan’ en de restauratie uiteindelijk in 2019 kon starten. Vele anderen
werden bedankt. U leest de tekst van de speech in deze editie van het
parochieblad.
Schepen Bert Van der Auwera,
verantwoordelijk voor kerkfabrieken, ruimtelijke ordening en tot voor kort
erfgoed, verwoordde de (financiële) steun vanuit het schepencollege en vertelde
over zijn zeer persoonlijke link met de kerk en ‘de zaal’. Tevens vermeldde hij
de plannen die er zijn om de bestaande kerken van groot-Aarschot een neven- of
herbestemming te geven. Burgemeester Rutten, met bevoegdheden
cultuur-erfgoed-toerisme en tevens gidse, verontschuldigde zich voor de viering
maar sloot later deze feestelijke dag nog aan.
Penningmeester Mark Van der Borght
schetste vanuit de kerkfabriek de tweewekelijkse werkvergaderingen en de
slapeloze nachten wanneer het budget riskeerde overschreden te worden. Gelukkig
was er telkens Nicole om alle gemoederen te sussen en iedereen in de watten te
leggen.
Bert Ruymbeek en Laura Cortese
vrolijkten het formele gedeelte verder op met viool- en accordeonmuziek. Zo
weerklonk er iets van de residentie die zij in het voorjaar in Langdorp hadden
in het kader van het Merodefestival.
Iedereen was blij uiteindelijk een
drankje en een hapje te krijgen en vooral om veel mensen terug te zien en
gezellig te babbelen. Met de belofte dat ‘het water binnenkort in bier zal
veranderen’ kijkt iedereen nu ook uit naar de spoedige tijdelijke herinvulling
van de vroegere parochiezaal.
Met deze feestdag van Sint-Pieter
was deze feestelijke heropening ook een beetje ‘Langdorp Kermis’. Voortaan is
iedereen terug welkom in de wekelijkse zondagsviering in Langdorp om 10.30 uur.
In de namiddag mochten we bij de rondleidingen nog tientallen mensen ontvangen
die de mooi gerestaureerde kerk kwamen bewonderen. Jonas vertelde hen
honderduit over de restauratie, de geschiedenis van de kerk en haar mensen.
De tekst, aangebracht op een
plaatje in het portaal van onze kerk, vat deze dag mooi samen: ‘De liefde
verborgen achter alle inzet en zorgen is als muziek die eeuwig klinkt en door
God blijvend met vreugde wordt gehoord.’
1000 x Dank
De feestelijke viering voor de heropening van de kerk en onze patroon
Sint-Pieter was maar mogelijk met de inzet van velen. We bedanken in het
bijzonder: zonepastoor Rudy Borremans en pastores priester Paul, pastor Tom en
diaken Bert voor het voorgaan in de viering; de Suisse, die de viering extra
feestelijk maakte; organist Rik Pijpers, die een vleugelpiano ter beschikking
stelde vanuit Pijpers Piano’s en de viering mooi begeleidde; dirigente Jo Duyck
en de leden van de zangkoren van Langdorp-Wolfsdonk-Gijmel voor de prachtige
gezangen; Maarten Deboes voor de puike verlichting van het hoofdaltaar en het
koor. Dank ook aan Leo, Rosa, Nicole en Lut die de flyers ronddeelden; merci
aan Roza, Luc, Nicole, Erna, René, Jonas en Mark voor de hulp bij het kuisen;
merci aan Vic, Louis en Rudy voor de hulp bij het ophangen van de schilderijen;
aan Bert en Laura voor de hemelse muziek en aan Filip Van Daele van
Metalmorphosa, internationale specialist Cortenstaal uit de Gijmel, die het
ontwerp en de plaatsing van het plaatje in het portaal verzorgde. Merci aan
Josée Lehon voor de idee voor dit plaatje, de tekst en hulp bij de
kwaliteitsvolle realisatie. Merci aan alle helpers bij de receptie !
Bij het buitengaan kon ieder een flesje water in ontvangst nemen dat
‘in bier zou veranderen’, een knipoog naar de tijdelijke invulling van de
parochiezaal, vanaf juli "de Pieter” gedoopt. Ook de flyer van het feest 10 + 1
jaar ’t Hof op zondag 28 augustus kreeg bijval: wat kijken we uit naar het
volgend dorpsfeest!
Na de speeches en
de mooie muziek werden de volgende mensen uitdrukkelijk bedankt met een mand
streekproducten van ’t Hofke:
-
Jos
Peeters, voormalig voorzitter voor die druppels die op de stenen zijn gevallen…
-
Jos
Martens, toenmalig architect voor de stevige basis voor het restauratiedossier…
-
Karel
Beeck en Elfi Hermans, architecten, om dit dossier verder te zetten en hun
fijngevoelige zin voor detail en passie voor het vakgebied…
-
Rudy
en Carl Peeters van de firma Van Loy restauraties, aannemers, voor hun
flexibele en correcte opvolging van de werken.
-
Hilde
Thibaut, erfgoedconsulente van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse
overheid die het dossier in detail opvolgde met veel passie en gedrevenheid…
-
Mark
Van der Borght, onze penningmeester, zonder wiens inzet dit dossier nooit zou
gelukt zijn, voor de coördinatie van de werken, het bordjes in de lucht te houden
in Wolfsdonk, Gijmel en hier in Langdorp, voor de leiding in het Centraal
Kerkbestuur en de vele andere dossiers. Dank voor het heel vele werk achter de
schermen.
-
Nicole
Adams, onze kosteres, voor alle kleine taakjes onzichtbaar maar oh zo
belangrijk…
Tot slot werd nog
een foto gemaakt met de schepen, het kerkbestuur, de voorgangers, de
architecten, aannemers, etc.
SPEECH
Beste Langdorpenaren,
Als voorzitter van de kerkfabriek
HH. Maria, Pieter en Antonius van Langdorp, Wolfsdonk en Gijmel ben ik uitzonderlijk
blij en vereerd samen met jullie onze vernieuwde Sint-Pieterskerk te mogen
inhuldigen. De viering was feestelijk, eindelijk mochten we hier terug samen
vieren met z’n allen. De kerk is – zoals het intredelied aangaf – ‘gereinigd en
versierd’. En hoe. Het stof van de werken dwarrelt nog neer maar het resultaat
van jaren werk mag er zijn. We zijn er fier op. De eeuwenoude kerk werd in haar
oude glorie hersteld. En ja, die geschiedenis gaat ver terug.
In 1217, 805 jaar geleden, wordt
Langdorp voor het eerst vermeld in de geschriften. De toenmalige pastoor van
Langdorp was getuige in een document over Onze-Lieve-Vrouw Tielt, hier aan de
overkant van de Demer. Het oudste gedeelte van onze kerk gaat dan ook terug tot
die periode, tot de vroege 13e eeuw. De vroeggotische spitsbogen van
het koor getuigen hiervan. De robuuste toren in ijzerzandsteen, vierkant
formaat van 7,5 x 7,5 meter dateert uit de 14e eeuw. Eind 18eeeuw werd de kerk fors uitgebreid, de kerk van Langdorp was toen immers de
parochiekerk voor een groot grondgebied tussen Testelt, Herselt en Aarschot en
een bevolkingstoename noopte hiertoe: de zijbeuken in baksteen werden
opgetrokken in 1775-76, de lambrisering aangebracht in Louis XVI-stijl. Het
fameuze Robustelly-orgel en het pompeuze barokaltaar werden geïnstalleerd in
deze jaren net voor de confiscatie van heel wat kerken in 1795. Sinds Napoleon
zetten generaties kerkfabrieken het werk van de vroegere kerkmeesters verder.
Gedurende al die eeuwen was op dit kerkgebouw de tekst die op het nieuwe
Cortenstaal plaatje, dat vandaag werd ingezegend in het portaal, staat te
lezen, meer dan van toepassing:
"De liefde verborgen achter
alle inzet en zorgen is als muziek die eeuwig klinkt en door God blijvend met
vreugde wordt gehoord.”
Inzet voor deze kerk, voor dit
gebouw, betekende en betekent nog steeds inzet voor onze gemeenschap. De kerk
van Langdorp staat symbool voor ons dorp, voor de Langdorpenaren. De muren van
deze kerk hebben het allemaal in zich opgenomen: de inzet van vele vrijwilligers
en parochianen, de bewondering voor deze kerk maar ook de zorgen die ze hier
achterlieten, de muizenissen maar ook hun geluksmomenten. Droeve maar blije
momenten, een heilig gebouw met emotie en verbondenheid. Een dorpshuis, een
plek van geloof, waar Langdorpenaren met hun zorgen terecht konden en kunnen,
even konden en kunnen stilvallen en waar eeuwen voor gezorgd is. Net zo heeft
deze kerk de tand des tijds doorstaan, vanuit die zorg en liefde.
Vanuit diezelfde liefde en zorg
voor de Langdorpenaren en haar kerk, vanuit diezelfde bekommernis, nam de
toenmalige kerkfabriek Sint-Pieter Langdorp meer dan 10 jaar geleden het
initiatief om een grondige en volledige restauratie op te starten van deze kerk
en haar omgeving. In 2002 had het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse
overheid de kerk, het kerkhof en de pastorij beschermd als monument en de
huizen tussen het oud gemeentehuis en kerk als beschermd dorpsgezicht erkend.
In 2006 werd norbertijn Jef Van Osta pastoor in Langdorp, Wolfsdonk en Gijmel. Onder
zijn bezieling ging de kerkfabriek van Langdorp – ook hier een openbaar bestuur
zoals een Stad of Gemeente met vijf leken die zich vrijwillig en onbezoldigd
inzetten voor het onderhoud en beheer van onder meer kerk, kerkhof, pastorij –
aan de slag met heel wat nieuwe dossiers. Maria Verstraeten, Gijs Laureys, Luc
Geudens, Lut Petit-Jean en in het bijzonder voorzitter Jos Peeters vormden een
dynamisch team. In 2018 mochten we jouw ereburgerschap vieren in deze kerk,
Jos, en ook daar klonk bewondering voor jouw inzet. Ik gebruikte toen het
Latijnse spreekwoord "Gutta cavat
lapidem non vi sed saepe cadendum.”, dat eveneens van toepassing is op de
hele onderneming van deze grootse restauratie. "Een steen kan maar uitgehold
worden als een druppel steeds opnieuw blijft vallen op dezelfde plaats...”.
Voor de opstart van dit restauratiedossier en vele andere dossiers was
inderdaad doorzettingsvermogen en volharding nodig: het project
plattelandskerkhoven samen met Wolfsdonk, het herstellen van het historisch viergelui
waarvoor de torenvloeren moesten worden vernieuwd en waarbij uitzonderlijke
beeldjes werden gevonden(die ook straks bij de rondleiding kunnen worden
bewonderd), net zoals het opstarten van de restauratie van de 17e-eeuwse
schilderijen van deze kerk: De "Boetvaardige Petrus”, het "Visioen van
Franciscus”, de "Kroning van Onze-Lieve-Vrouw door de Heilige Drievuldigheid”
en de "Vrijkoping van de slaven” – ze werden ondertussen allen keurig
gerestaureerd.
Voor de restauratie van het
kerkgebouw werden verschillende vooronderzoeken uitgevoerd: materiaaltechnisch
onderzoek (om bijvoorbeeld te kijken welke materialen gebruikt werden of welke
verflagen verstopt zitten onder huidige lagen) maar bijvoorbeeld ook
bouwhistorisch onderzoek door historica Annelies Wouters. De kerkfabriek kon
architect Jos Martens aantrekken, een specialist met een ruime ervaring in het
restaureren van kerken. Hij werkte met veel geduld drie stevige dossiers uit:
één voor het exterieur, één voor het exterieur en één voor het kerkhof.
De toenmalige kerkfabriek kreeg
de steun van het toenmalige stadsbestuur: burgemeester André Peeters, met zijn
duidelijke link met Langdorp, en schepen Bob Verstraete, bevoegd voor
kerkfabrieken en monumentenzorg, steunden vanuit het College het dossier. De
toezegging dat de nodige budgetten konden worden vrijgemaakt, sterkte de
kerkfabriek het dossier verder voor te bereiden. In de meerjarenbegroting
werden gelukkig de nodige budgetten voorzien.
In 2013 werd door de Vlaamse
regering een nieuw Onroerenderfgoeddecreet uitgewerkt dat per 1 januari 2015
volledig zou ingaan voor alle regelgeving betreffende monumenten, archeologie
en landschappen. Wilde de kerkfabriek nog 80% subsidie krijgen van de Vlaamse
overheid moest alles voor het einde van 2014 worden ingediend. Daar slaagde het
kerkbestuur ook in: het volledig uitgewerkte dossier voor de buitenrestauratie
van dak, muren, toren en glasramen werd succesvol ingediend. Dan was het circa
6 jaar wachten op de wachtlijst met dossiers…
In 2017 werden Mark Van der
Borght en ikzelf respectievelijk penningmeester en voorzitter van de
kerkfabriek Sint-Pieter Langdorp in opvolging van Maria Verstraeten en Jos
Peeters. We konden de ervaring die we als vrijwilligers in Wolfsdonk hadden
opgebouwd ook hier in Langdorp inzetten samen met Lut Petit-Jean en deken Huub
Gerits. Meteen zetten we zo de eerste stappen naar de nakende fusie van de drie
parochies / kerkfabrieken tot de nieuwe parochie en kerkfabriek HH. Maria,
Pieter en Antonius.
In 2018 is het dossier
‘gevallen’: met andere woorden, de Vlaamse overheid maakte 80% van de
totaalkost van de renovatie vrij zodat het dossier definitief kon worden
opgestart. Architect Martens ging op dat moment wel op pensioen maar opvolging
werd gevonden in architecten Elfi Hermans en Karel Beeck van het bekende
restauratiebureau Beeck en Hermans uit Mechelen. Ze hebben tot vandaag een zeer
sterke reputatie in de restauratiewereld en zijn gekend van onder meer de
renovatie van de Begijnhofkerk van Mechelen en de muren van de Abdij van Park
te Leuven.
De concrete plannen voor de
vernieuwing van het dak, de toren, de glasramen, de muren, etc. konden verder
vorm krijgen nadat het nieuwe stadsbestuur in 2019 bevestigde dat binnen de
meerjarenbegroting voor de kerkfabrieken van groot-Aarschot ook budget voorzien
werd voor deze restauratie. We kregen als kerkbestuur volop de steun van huidig
eerste schepen Bert Van der Auwera, tevens bevoegd voor kerkfabrieken en
erfgoed, en thuis in Langdorp.
Gezien de grootte van de werken
werd een bijzonder officiële procedure van aanbesteding gevolgd voor het gunnen
van de werken zelf. De firma Van Loy uit Herselt kwam als beste uit de bus. Een
bedrijf uit de streek, maar met een ijzersterke reputatie in het renoveren van
historische monumenten. Niet voor niets is het onderschrift van hun bedrijf
‘Meesters in restauratie’. Carl en Rudy Peeters en hun bekwame team lieten de
kerk stap voor stap de kerk weer schitteren in haar oude glorie. Parochianen,
wandelaars, fotografen, Langdorpenaren op weg naar het werk, toeristen met de
fiets zoevend langs de Demer, zovelen zagen de werken gestaag vorderen sinds
2019.
Ondertussen fietste corona in
2020 ertussen: de kerk moest wegens het stof en voor de veiligheid gesloten
worden, maar ook corona stak een stokje tussen de deur… Achter de schermen
werkte het kerkbestuur echter stevig verder aan de restauratie. Per 1 januari
2020: ontstond vanuit de fusie van de drie kerkfabrieken Langdorp – Wolfsdonk –
Gijmel, de nieuwe fusiekerkfabriek met Louis Van Roie, Vic Tielemans, Lut Petit-Jean,
Mark Van der Borght en Jonas Danckers als leden. Nieuwe zonepastoor Rudy
Borremans sloot aan vanuit de pastoraal. De zorgen voor onze drie kerken werden
er niet minder op.
Voor de kerk van Langdorp was de
inzet van penningmeester Mark Van der Borght gedurende de laatste jaren
fenomenaal. Uren en uren besteedde Mark aan de restauratie: elke avond werden
een tiental mails beantwoord met complexe vragen, van concrete details van
kleuren en materialen tot het financiële plaatje. Zonder die volledig vrijwillige en
onbaatzuchtige inzet was deze renovatie niet mogelijk geweest. U weet wel, dat
vrijwilligerswerk waarnaar het plaatje in het portaal verwijst…. Op
vrijdagochtend vonden tweewekelijks de werfvergaderingen plaats – architect
Karel Beeck, typerend met strikje, en de aannemers Peeters bespraken met Mark
en andere specialisten heel wat details… tot alles goed kwam.
Ook zonder Nicole Adams was dit
geheel praktisch niet mogelijk geweest. Nicole en de kerk van Langdorp, ze
worden vaak in één adem genoemd. En inderdaad: zij hield altijd een oogje in
het zeil en zorgde op tijd en stond voor koffie en koekjes, tot blijdschap van
de werkmannen en specialisten.
Kijkt u eens naar de details van
de kerk, hoe wonderlijk alles gerestaureerd werd: het hout van de galmgaten, de
kleur van de voegen, de structuur van de ijzerzandsteen, de kwaliteitsvolle
leien, etc. Ook binnen de kerk werd, ongeacht dit eerst niet voorzien was, ook
stevig ingegrepen. Er werd met de budgetten geschoven na spaarzaam de geplande
werken te hebben uitgevoerd: we wilden bewust niet nog eens 10 jaar wachten op
renoveren binnen maar nu reeds ook binnenin wat werken aanpakken: er werd een
volledig nieuwe verwarming geïnstalleerd met het Duitse MAHR systeem (zoals in
de kerk van Wolfsdonk), het sanitair werd aangebracht met urinoirs, een
mindervaliden- en een gewoon toilet. Bovendien werd de kerk ook opnieuw
geschilderd – van grijs naar superwit, wat maakt dat de kerk een lichte en
frisse indruk geeft. Ook buiten herrees de oude kerkhofmuur al gedeeltelijk
(met de budgetten die er zijn) in haar oude glorie.
De kerk ziet er niet alleen mooi
uit maar ze staat nu ook praktisch op punt. De vieringen zullen nu vlot kunnen
hernemen hier in Langdorp iedere zondag om 10u30. Dopen, uitvaarten, huwelijken,
het kan allemaal terug in onze Sint-Pieterskerk. Daarnaast stimuleren we de
volgende jaren het multifunctioneel gebruik van ons kerkgebouw. In
nevenbestemming zal de kerk niet alleen onze geloofsgemeenschap, maar alle
mensen van Langdorp, Aarschot en de bredere regio tot inspiratie zijn. We
zetten de concerten in het kader van het Merodefestival graag verder. Een
samenwerking met de muziekschool en het Cultureel Centrum zien we als
kerkbestuur helemaal zitten: Tentoonstellingen, kunst en cultuur, muziek,
geschiedenis van Demer en Hageland, thema’s die mooi aansluiten bij deze
prachtige kerk.
Net zoals ik hier zelf gedoopt
ben en deze zomer voor de kerk huw, heeft ieder van u wel specifieke
herinneringen aan deze heilige plek. Wij wensen dan ook dat de kerk er met deze
restauratie nog vele, vele jaren tegen kan – minstens nog eens 805 jaar. Het is
dan ook de ambitie van het kerkbestuur om de volgende tijd de kerk nog vaker
open te stellen voor de Langdorpenaar en de toerist die de site aandoet. We
plannen de heropstart van het Robustelly-orgel en later het inrichten van een
keukentje, de vernieuwing van de vloer van de sacristie, veranderen van de
verlichting, etc.
Ook voor de ruimere site rond de
kerk zijn de plannen groots: We willen met de kerkfabriek van de hele
Sint-Pieterssite nog meer een parel van rust en ontmoeting maken: in de
pastorijtuin plannen we moestuinieren met vrijwilligers en cliënten van ’t Hof
en Apojo. Voor de Sint-Pieterssite plannen we samen met de Stad en Regionaal
Landschap Noord-Hageland een heringroening, met aandacht voor de
kajakaanlegplaats, de picknicktafel – Demertrefplaats en de nodige
parkeerplaats.
Ook voor de oude parochiezaal
zijn er nieuwe plannen. Vanuit de parochie, die het beheer teruggekreeg heeft
na het vertrek van brouwerij Wolf, is er de wil om met de Pastorale Zone een
duurzame langetermijninvulling te geven aan de zaal via een gezamenlijk
toekomstverhaal met ’t Hof, de Stad Aarschot en verschillende lokale partners.
In afwachting van deze plannen kiest de Pastorale Zone er bewust voor het
gebouw niet te laten leegstaan maar een tijdelijke invulling te voorzien waar
culturele activiteiten en een drankje mogelijk zijn. ‘De Pieter’ zal vanaf juli
openen onder leiding van Lily Schrijvers en André Matthijssens. We blijven
uitkijken naar een langetermijninvulling van de oude parochiezaal en het
sportlokaaltje met niet louter commerciële maar ook pastorale en
maatschappelijke functies. De verenigingen en mensen van Langdorp worden hier
zeker nog bij betrokken, maar zo net voor de zomer met Sint-Pieter zijn de
perspectieven rooskleurig.
U hoort het – deze eeuwenoude
Sint-Pieterskerk zal zo als gebedshuis en culturele hub op de ruimere site, in
ons lange dorp tussen de laatste heuvels van het Hageland en de Demer, in
groot-Aarschot en onze Merodestreek – nog heel wat harten kunnen veroveren.
Ad multos annos, op nog vele jaren !
Zondag 26 juni 2022, Hoogfeest van Sint-Pieter
Jonas Danckers, voorzitter kerkfabriek
