2021ZusterVanRompayMaria
ZUSTER MARIA VAN ROMPAY (WOLFSDONK-BRAZILIE)
Tekst: Manske Van Rompay & Nele Peeters
Maria Van Rompay werd in 1938 geboren als oudste dochter in een
Wolfsdonks gezin met 8 kinderen. Na een opleiding bij de ursulinen van
Scherpenheuvel werkte ze twee jaar als naaister voor een winkel in Aarschot.
Maar haar hart lag elders: in 1958 trad ze als 19-jarige binnen in het
klooster van het H. Hart van Maria in Berlaar. Daar volgde ze Normaalschool en
gaf drie jaar les in het 2de leerjaar.
In 1966 vertrok ze als missiezuster met de boot richting Brazilië. Na 19 dagen op zee kwam ze toe in een heel andere wereld met een vreemde taal die ze niet kende. Meteen begon ze Portugees te leren. Ze woonde zes jaar in Belo Horizonte en onderwees er in het middelbaar onderwijs gezondheidsleer en rekenen. Ondertussen volgde ze van 1968 tot 1972 een opleiding als verpleegkundige aan de Universidade Federale van Minas Gerais. Zowel door les te volgen als les te geven eigende ze zich snel de nieuwe taal toe.. Ze had immers geen andere keuze.
In 1972 studeerde Maria af in de verpleegkunde en werd genaturaliseerd
als Braziliaanse. Zo kreeg ze extra rechten en plichten en kon ze ter plaatse
ook meer verwezenlijken. Ze werkte nog een jaar In Belo Horizonte in het
kinderziekenhuis en verhuisde in 1973 naar Patrocínio. Daar woonde ze drie jaar
in het weeshuis en werkte er als verantwoordelijke verpleegster in het
plaatselijk ziekenhuis op de kinderafdeling en spoeddienst. Ze begon er en ook
als hoofdverpleegkundige. Op dat moment hadden ze er slechts één verpleegster
en 16 hulpverpleegsters. Er was geen enkele gediplomeerde
hogeschoolverpleegkundige omdat er in de regio ook geen officieel erkende
technische hogeschool was. Ze bleef bijleren (o.a. Verpleging van de Arbeid) en
lesgeven (Gezondheidsleer), en stichtte in 1975 zelf een technische hogeschool
voor verpleging waar ze gedurende 19 jaar 7 uur per dag les gaf. In 2010 waren
er al 15 verpleegkundigen, 131 technische verpleegkundigen (middelbaar + 2
jaren hogeschool) en hulpverpleegkundigen (middelbaar + 1 jaar hogeschool)
evenals 18 stagiaires. Door Maria’s toedoen werd ook deze laatste groep reeds
betaald zodat ze hun studies konden betalen. Vaak kwamen ze immers uit arme buurten).
Op de gezegende leeftijd van 82 jaar woont en werkt zuster Maria nog
steeds in Patrocinio. Ze wordt er door de gemeenschap graag gezien en krijgt
enorm veel waardering zowel van verpleegkundigen, collega’s, zusters als
bevolking. Nog steeds geeft ze er les.
Naast haar roeping als zuster en verpleegkundige, nam Zuster Maria
meteen bij aankomst in Brazilië ook een grote sociale rol op zich naar de arme
bevolking toe.
In Belo Horizonte gaf ze al godsdienst en bezocht in de armenwijken
families die hulp nodig hadden. Met donaties die vooral uit België kwamen begon
ze een breiclub waar kinderen en volwassenen konden leren breien en zo voorzien
in hun eigen onderhoud.
Toen ze In Patrocínio in het weeshuis woonde was ze steun en toeverlaat
voor de weeskinderen met wie ze samenleefde.
Vanuit België zorgde de familie, geholpen door de dorpsgemeenschap en
vrienden, voor geldelijke en materiële steun. Maria’s ouderlijk huis was een
inzamel- en verzendingspunt. Nieuwe en tweedehandskleding voor groot en klein
werden er samengebracht evenals wol voor de breiclub. Babydekentjes, -jasjes en
-mutsjes werden door Maria’s moeder, familieleden, medezusters en anderen
gehaakt of gebreid. Gedurende meerdere jaren werden al die spullen in dozen van
20 kg verzonden, tot de douanekosten te hoog werden en het ginder te moeilijk
werd om ze zonder problemen te ontvangen.
Telkens zuster Maria om de paar jaar naar ons Belgenlandje terugkeerde
voor een weerzien met haar ouders en familie, stond gans Wolfsdonk klaar om
haar te verwelkomen. Met eetdagen en tombola’s werden fondsen ingezameld
waarmee ze in Brazilië weer verder kon helpen en waarmee dozen verstuurd konden
worden. Voor haar zelf was die thuiskomst ook belangrijk op sociaal vlak. Ze
kon de mensen terugzien die van hieruit haar werk steunden. Ze kon haar
batterijen weer opladen met warmte en kracht om door te gaan!
Ook in haar eigen Braziliaanse breiclub, het college en de armenwijken
waren al die tijd mensen van 7 tot 77 wel bezig met haken, breien en borduren. Zuster
Maria stond immers in voor het uitdelen van de tweedehandskleding en de nieuwe
stukken aan de arme bevolking. Gewoonlijk mocht ieder 4 stuks kiezen, waarvan 1 extra warm. Op ‘de Dag
van de Verpleging’ mochten leerlingen van de verpleegsterschool langskomen en
iets kiezen voor zichzelf en 4 stuks voor elk van hun kinderen. Nadien kwamen
het personeel van het college met hun kinderen, het personeel van het
ziekenhuis, de kinderen van het weeshuis en de huisbezoekers van families in de
arme wijken aan de beurt. Behoeftigen die in het ziekenhuis belandden, kregen
een pyama of slaaphemd. Zwangeren ontvingen een startpakket babykleertjes. Het
was een hele organisatie. Hoeveel mensen werden niet jaar na jaar gelukkig
gemaakt door alle donaties en inspanningen?
Vrije tijd heeft Zuster Maria nooit gekend, want naast het lesgeven, de
verpleging, het sociale werk, de breiclub en het weeshuis, heeft ze al die
jaren ook voordrachten gegeven over borstvoeding, kinderverzorging, enz., in
het Portugees natuurlijk. Het is geen wonder dat ze na meer dan 50 jaar in
Brazilië soms naar haar woorden in het Nederlands moet zoeken als ze via Skype
contact heeft met haar familie! Waar zij in het begin voor 5 jaar vertrok en
contact enkel via luchtpostbrieven verliep, of in geval van nood met een heel
duur telefoontje, zijn nu in 2021 de mogelijkheden gelukkig heel wat groter om
nieuws te vernemen, mekaar te spreken of zelfs te zien. Er is mail,
Facebook/Messenger, Skype en af en toe toch nog eens gewone brievenpost.
We mogen er ook zeker van zijn dat – net als Maria’s familie,
zustergemeenschap en dorp, ook haar nieuwe ‘vaderland’ haar altijd heel erg
gewaardeerd en bewonderd heeft. Dat wordt duidelijk als je de lijst onder ogen
krijgt van haar ontvangen prijzen, titels, hommages. Ze zijn vrij vertaald uit
het Portugees.
1980: Als meest vriendelijke leerkracht;
1986: Om haar relevante diensten aan de Gemeenschap;
1991: Ereburger van Patrocínio;
1999: Als waardevolle medewerker in de campagne tegen
kanker;
2000: Om haar toewijding aan de zorg in ziekenhuis Santa Casa;
2001: Lofrede van 10 gekwalificeeerde ambtenaren;
2003: * Als professioneel hoogtepunt in de
Verpleegkunde;
* Publieke erkenning o.w.v. haar verdiensten;
2007: * Meesterlijk werk door organisatie
en humanisering;
* Wetenschap, veiligheid
en uitmuntendheid in de kwaliteit van de verstrekte
verpleegkundige hulp;
* Beweging:
Persoonlijkheidsnota 10 Internationale Dag van de Vrouw;
* Hoogtepunt voor
ondernemersvisie en vrijwilligerswerk;
* Verdienste als
missionaris in ethiek, gerechtigheid en broederschap;
* Zakenvrouw: Opmerkelijke
vrouw – Persoonlijkheidsnota 10 -Ondernemer
2008: * Promotie en Raciale Integratie;
2009: * Voorbeeld van leven en geloof en grote
dienst bewezen aan de gezondheid;
* Relevante diensten
bewezen aan onze Gemeenschap (Rotary Club Patrocínio);
* Om het briljante werk
voor de geleverde diensten aan de Gemeenschap en
Gezondheidsbevordering
(Lions Club Patrocínio);
2010: * Pedagogische Competentie en Uitmuntendheid
in Onderwijsdiensten in Santa
* Casa en Colégio Berlaar Nossa Senhora de
Patroínio;
* Opmerkelijke Vrouw: ze
is Braziliaanse en leeft naar het charisma van de
congregatie;
* Ze vertaalt de woorden
van de Heer in daden van liefdevol dienstbetoon.
* Aanwezigheid in Onderwijs, Gezondheid, samen met de meest behoeftigen sociale zusterprogramma’s;
2011: * Voor haarvoorbeeld van ethiek in de
Verpleegsector van Santa Casa;
* Competentie, inzet en humanisering;
* Integrale opleiding van
professionals;
* Voor de toewijding en
het briljante ziekenhuiswerk gedurende 38 jaren
2016: Voor haar relevante diensten aan de
Gemeenschap van Patrocínio;
2017: Hulde aan Zuster Maria, in aanwezigheid van 183 (ex-)leerlingen
