2013 Meerjarenplannen Parochie

   

KERKBESTUREN KRIJGEN GUNSTIG ADVIES VAN HET BISDOM OVER HUN VOORGESTELDE MEERJARENPLANNEN

Alle kerkbesturen hebben de afgelopen maanden weer zitten plannen, schatten en rekenen. Ze moeten immers in een zogenaamde meerjarenplanning gaan weergeven en becijferen welke projecten en met welke financiële middelen deze projecten zullen betaald worden voor de maar liefst de volgende 6 jaren NU als moeten inschatten.  Voor de voorgestelde beleidsplannen werd nu al een gunstig advies bekomen van het bisdom.  Op basis van dit gunstig advies kunnen de bevoegde stadsdiensten nu verder werken om hun eigen meerjarenplannen op te maken. Hopelijk zal de stad in haar meer­jarenplanning ook de nodige financiële middelen kunnen voorzien om hun gedeelte van de financiering van de door de kerkraden voorgestelde projecten te kunnen dragen en de voorgestelde projecten in het nu gunstig geadviseerde meerjarenplanningen van de kerkfabrieken ook daadwerkelijk zullen kunnen worden uitgevoerd.

 In onderstaande geven wij een globaal overzicht van de beleidsplannen van de kerk­fabrieken waarvoor het gunstig advies van het bisdom werd bekomen:

 

Voor de volgende zes jaar zal het beleid van de diverse kerkraden en centraal kerkbestuur erop gericht zijn de volgende doelstellingen te bereiken :

a)     De eucharistievieringen te kunnen laten plaatsvinden op een kwalitatief hoogstaande wijze in een aangepaste en veilige omgeving door te voorzien in de nodige hulpmiddelen en in voldoende onderhoud van de kerkgebouwen. De volksdevotie van plaatselijk belangrijke heiligen (Sint-Antonius / Sint-Rochus…) verder verdiepen en blijvend verankeren in de parochies ( religieuze projecten)

 

b)     Het belangrijke en rijke historische erfgoed, toevertrouwd aan de verantwoordelijkheid van de kerkbesturen, voor de toekomstige generaties op een duurzame wijze te kunnen bewaren door het voorzien in de nodige restauraties en voldoende onderhoud. ( project dringende herstellingen)

 

c)      Het mogelijk maken van nevenbestemmingen van de diverse kerkelijke en historische gebouwen door ontsluiting op  cultureel, toeristisch en historisch gebied, rekening houdend met het bewaren van de waardigheid van de diverse kerkgebouwen. ( Toeristisch culturele projecten)

 

d)     Een aangepast beleid met betrekking tot het overige patrimonium, waaronder als belangrijkste de parochiezalen, vergaderzalen en speel- en sportpleinen. Hiervoor de maatschappelijk meest geschikte aanwending te vinden.  ( Maatschappelijke projecten)

 

e)     Beheer van de diverse pastorieën met noodzakelijke aanpassingen teneinde wooncomfort en energiezuinigheid van het gebouw aan te passen aan de huidige normen rekening houdend met het historische en statige karakter van deze zichtbepalende gebouwen. ( projecten pastorieën)

 

OVERZICHT PROJECTEN

Om de doelstellingen van het strategisch plan te kunnen bereiken zijn diverse investeringsprojecten noodzakelijk en zullen de volgende projecten worden opgezet.

TOERISTISCH CULTURELE PROJECTEN :

TC 1) BESCHERMD ORGELPROJECT WOLFSDONK

Conform de wetgeving is de beheerder van een beschermd monument verplicht de nodige acties te ondernemen om het beschermde object te bewaren voor de toekomstige generaties. In de voorbije jaren werden al de eerste stappen gezet om tot de nodige actie te kunnen komen om het project te kunnen afronden.

In de volgende paragrafen wordt er een verdere kadering van de restauratie van het monumentale orgel van de St. Antonius Abtkerk te Wolfsdonk weergegeven.

 

A. Een orgel beschermd door een apart beschermingsbesluit…

Het historisch belang van dit instrument wordt alleen al door haar aparte bescherming aangetoond. Ook al behoort de St. Antonius abt kerk, samen met de hoofdkerk in Langdorp, tot de meest waardevolle historische gebouwen van de streek, bovendien quasi volledig in orde gebracht, geklasseerd is zij niet.

Het orgel wel, en niet zonder reden:

·        vanwege zijn ouderdom:

o   (veel) ouder dan de kerk zelf, komt nog uit de vorige kerk

o   grote delen uit de 18de eeuw (+ 250 jaar oud)

o   delen uit de 17de eeuw (+ 350 jaar oud)

·        vanwege de kwaliteit

o   het instrument is bijzonder vakkundig gebouwd

o   biedt een perfecte staalkaart van de klankuitstraling van dit type orgel, in die zin heeft het zonder meer museale allures

·        vanwege zijn uniciteit

o   de exacte herkomst van het orgel is (nog) niet bekend. Wellicht een Kempisch klooster dat ttv de Franse Revolutie is opgeheven.

o   het orgel komt uit een traditie, waarvan nog bijzonder weinig is bewaard. Maw: het instrument te Wolfsdonk is een van de enige representanten van een typisch Kempische orgelbouwstijl.

·        vanwege zijn huidige toestand

o   het orgel is in onbespeelbare toestand, al sinds een ruime tijd.

o   Onderhoud is onmogelijk, wat de algemene toestand steeds doet verslechteren.

o   Geen ingreep, betekent op korte termijn een gevaar voor de stabiliteit van de fel verbouwde kasten.

o   En… betekent een mogelijk verlies van dit unieke instrument (zie ook vorige punt)

 

B. Het orgel is breed inzetbaar en kan een trekpleister worden

Een orgel van deze kwaliteit en uniciteit, kan aan een dorp en gemeenschap een grote meerwaarde bieden. We sommen er enkele voordelen van op:

·        Een schitterend instrument voor concerten, solo orgelconcerten maar zeker ook met samenspel.

·        Voor muziekonderwijs via het DKO is dit een gedroomde aanwinst. Met de eigen bijdrage van de gemeente die amper het bedrag van een nieuwe vleugel omvat, is dit bovendien een onwaarschijnlijk goede deal op vlak van prijs/kwaliteitsverhouding.

·        Als opwaardering van de eredienst. En in deze context is het toch bijzonder te bedenken dat dit orgel al sinds tweehonderd jaar alle voorgaande Wolfsdonkse generaties heeft begeleid op de kernmomenten van hun leven: doop, huwelijk, begrafenis,… en dat het nu opnieuw, met dezelfde klank dit kan doen, is toch een uniek gegeven! Het geluid van dit instrument is als het ware de enige concrete band met het verleden die er nog is!

 

C. Kosten zijn altijd gespreid in de tijd en… duurzaam

De restauratiekosten zijn altijd gespreid in de tijd, en dit over meerdere jaren. Momenteel wordt er gewerkt aan een bestek. Eens het bestek in uitvoering gaat, spreken we al gauw over een uitvoeringstermijn van bijna drie jaar, zodat de lasten ervan in evenredigheid kunnen gespreid worden.

Eens een orgel opnieuw gerestaureerd, kan het, mits jaarlijks onderhoud, opnieuw minstens 100 jaar functioneren. Een investering die vandaag toch het kenmerk duurzaam zou moeten kunnen krijgen.

Randvoorwaarden

Om orgel te kunnen restaureren is het noodzakelijk om de verwarming van de kerk aan te passen .

-        Er zal een verwarmingssysteem dienen geïnstalleerd dat ervoor zorgt dat de temperaturen niet te fel stijgen en  waarbij een optimale luchtvochtigheid wordt gegarandeerd om het hout en pijpwerk van het orgel na de restauratie niet opnieuw te laten beschadigen.

 

TC 2)  PROJECT NEVENBESTEMMING KERKGEBOUW ( Wolfsdonk)

Nadat de restauratie van de buitenkant vorig jaar werd afgerond zal ook de binnenkant verder moeten worden aangepakt. Om de nevenactiteiten op zowel cultureel als toeristisch vlak in optimale omstandigheden te kunnen laten doorgaan zullen er opfrissings- en aanpassingswerken noodzakelijk zijn. Het betreft hier in de eerste plaats schilderwerken en het inrichten van de huidige stookplaats als multifunctionele ruimte eventueel voorzien van een kleine keuken. Buiten deze basisaanpassingen zal er ook dienen nagegaan of de mogelijkheid bestaat een flexibel podium te plaatsen zodat er gemakkelijker kan worden ingespeeld op de diverse noden van de verschillende gebruikers van het kerkgebouw.

Op het doksaal, naast het orgel, is een ruimte aanwezig waar er een kleine permanente tentoonstelling omtrent het historische orgel en de levende Sint-Antoniusdevotie zal worden ingericht.

Bijkomend zullen de nodige aanpassingen moeten worden voorzien om de brandveiligheid voor het gebruik van de kerk voor concerten ( zoals de klassieke  kerstconcerten, scaletta concerten en de orgelconcerten) te verhogen.

 

TC 3) KERKGEBOUW ( Aarschot)

Om het rijke cultuurhistorisch religieuze patrimonium te kunnen blijven garanderen en de mooiste parel van het Hageland en uniek voorbeeld van demergotiek voor het nageslacht te bewaren zijn de volgende projecten noodzakelijk :

Restauratie glasramen lood

Koordoksaal

Om het gebouw verder te kunnen laten aanwenden voor concerten zullen er werken nodig zijn om de brandveiligheid te verhogen. Er zal conform de opmerkingen van de brandweer naar aanleiding van concerten Scala van vorig jaar dienen te voorzien in extra nooduitgangen.

 

TC 4) KERKGEBOUW  +

TC 5) KERKHOFSITE (Langdorp)

De Sint-Pieterskerk met ommuurde kerkhofsite is als monument beschermd samen met de pastorie, pastorietuin en dorpskern.

Een architectenbureau werd aangesteld , bvba ir. architect Jos Martens uit Leuven.

Het betreft een totaal project van het kerkgebouw, ingebed in het ommuurde kerkhof :

               1. de restauratie / conservatie van het exterieur van het kerkgebouw

               2. de restauratie / conservatie van het interieur van het kerkgebouw

               3. de restauratie / conservatie van de kerkomgeving, ommuurd kerkhof met ontsluitingen

               4. bouwhistorische studie

Naast het behoud en versterken van de aanwezige architecturaal-historische belangrijke elementen ook de verschillende ruimten van het kerkgebouw, met hun specifieke kenmerken en ruimtelijkheid, zo optimaal mogelijk en naar eigentijdse normen bruikbaar gemaakt worden en dat voor, naast de eredienst ook andere sociaal-culturele en inhoudelijk zinvolle activiteiten, kortom de kerkraad opteert voor een multifunctionele benadering.  Aansluitend bij deze invulling stelt de kerkfabriek voorop deze historische kern als vertrekpunt van toeristische activiteiten aan te wenden.  Hieruit volgt de optimalisatie van haar gronden te weten van kerk en pastorie, gesitueerd in het Merodeproject i.s.m. de Vlaamse landmaatschappij.

 

MAATSCHAPPELIJKE PROJECTEN

M 1 PAROCHIEZAAL (Wolfsdonk)

Het doel is  te komen tot een uitgebouwde opgefriste parochiezaal die volop ten dienste kan staan van de Aarschotse parochies en verenigingen. De zaal moet  als ontmoetingsplaats een blijvende impuls kunnen geven aan het sociale leven in de gemeente. Bovendien is de parochiezaal ideaal gelegen om samen met de kerk te worden gebruikt bij culturele en toeristische activiteiten in en rond het kerkgebouw. De parochiezaal zelf is samen met de historische pastorie en de oude schoolgebouwen een uniek voorbeeld van vroeg 20 ste eeuwse lokale publieke infrastructuur. Het ganse complex is dan ook door de provincie Vlaams-Brabant erkend als waardevol.

M 2 PROJECT PAROCHIEZAAL ( Ourodenberg)

Het doel is te komen tot een brandveilige en energiezuinige parochiezaal met vernieuwd sanitair die ten dienste kan blijven staan van de diverse plaatselijke verenigingen.

M 3 PROJECT SCHOOLPLEIN (Wolfsdonk)

Naar aanleiding van de vraag van de directie van onze school zal er verder onderzocht worden of er een project kan worden gerealiseerd op de bouwgronden van de kerkfabriek gelegen recht tegenover de school. De school wenst hier een uitbreiding van de parking te bekomen teneinde de verkeersveiligheid te verhogen.  De kerkfabriek is bereid te zoeken naar oplossing naar een project waarbij de hoogste maatschappelijke waarde kan worden gerealiseerd zonder evenwel de waarde van haar patrimonium te laten verwateren.

 

RELIGIEUZE PROJECTEN

R 1 PROJECT SINT-ANTONIUS DEVOTIE EN ONTSLUITING KERKHOF

Historische ontsluitingsprojecten: kerkhof en volksdevotie.

 

Het oude kerkhof van Wolfsdonk is onder impuls van de kerkfabriek enkele jaren geleden van de sloophamer gered en na een grondige inventarisatie en voorstudie is de kerkfabriek van Wolfsdonk er in 2012 in geslaagd dit kerkhof door de provincie Vlaams-Brabant te laten erkennen als 'waardevol'. Samen met het historische kerkhof van Langdorp werd bovendien bij de Provincie Vlaams-Brabant een projectsubsidie verkregen voor het uitvoeren van een grondige historische studie van dit funerair erfgoed en het uitwerken van een beleids- en herwaarderingsplan door een kunsthistorica en landschapsarchitect. Vanuit deze ervaringen zal een draaiboek over de problematiek van ‘historische plattelandskerkhoven’ worden opgesteld, wat door de toepasbaarheid in andere contexten een bovenlokale relevantie zal hebben. Dit kerkhofproject wordt in de loop van 2013 uitgevoerd.

 

In de volgende jaren wil de kerkfabriek de opgestelde herwaarderingsplannen voor het kerkhof van Wolfsdonk concreet uitvoeren zodat het kerkhof volledig tot zijn recht kan komen naast de gerestaureerde Sint-Antoniuskerk. Daarnaast zal de verzamelde historische informatie blijvend ontsloten worden naar het grote publiek door het opzetten van een info-parcours met QR-code en info-panelen en het uitwerken en aanbieden van een brochure.

 

Een ander belangrijk ‘historisch’ aspect waarop de Wolfsdonkse kerkfabriek wil focussen is het project ‘volksdevotie Sint-Antonius Abt’. De parochie Sint-Antonius Abt Wolfsdonk werd officieel in 1842 opgericht, maar de devotie voor haar patroonheilig gaat reeds terug tot de 15e eeuw. Rond de toenmalige Sint-Antoniuskapel ontstond een verering voor de ‘Heilige met het varken’, die Wolfsdonk tot een bedevaartplaats maakte. De diverse Sint-Antonius kapellen in het dorp zijn,naast de kerk, getuigenissen van de verering van deze heilige.  Wolfsdonk wordt dan ook terecht door velen een echt Sint-Antonius dorp genoemd. Tot op vandaag leeft deze verering door  met een  religieus hoogtepunt bij het jaarlijkse patroonsfeest op de eerste zondag na 17 januari aangevuld met festiviteiten en nog steeds de klassieke varkenskoppenverkoop. De kerkfabriek wil deze traditie in ere houden en versterken. Momenteel wordt dan ook een project ‘volksdevotie’ voorbereid in overleg met verschillende erfgoeddiensten. Het opnieuw verankeren van het oorspronkelijke  historische 15e-eeuwse devotiebeeld, dat in de 19e eeuw als ondersteuning na een kerkbrand werd geschonken aan een nabijgelegen parochie, in deze nog levende traditie speelt hierin een belangrijke rol. Wolfsdonk kan zo met haar gerestaureerde kerkhofsite (met duidelijk aanwezige historische info) en als modern voorbeeld van een eeuwenoude plaats van volksdevotie, een interessante toeristische rol vervullen binnen de Zuiderkempen - Hageland. De kerkfabriek zal deze initiatieven dan ook kaderen binnen het lopende ‘De Merode project (Europees project Rural Alliances)’.

 

R 2 : EREDIENST ( Langdorp)

Kunstvoorwerpen en oude religieuze voorwerpen  onderhouden, restaureren.

 

P) PASTORIEËN

Beheer van de diverse pastorieën met noodzakelijke aanpassingen teneinde wooncomfort en energiezuinigheid van gebouw aan te passen aan de huidige normen rekening houdend met de het historische en statige karakter van deze zichtbepalende gebouwen. ( projecten pastorieën)