De indeling van het kerkelijk jaar

De kerstkring


De kerstkring is de eerste periode van het kerkelijk jaar. Deze gaat van de eerste zondag van de Advent (begin december) tot de vierde zondag na Epifanie (begin februari), genoemd Driekoningen.
De Advent
De Advent begint op de vooravond van de vierde zondag voor Kerstmis en eindigt op de vooravond van Kerstmis.
* De eerste zondag: verwachting van de terugkomst van de Messias.
* De tweede zondag: verwachting van de geboorte: Johannes roept op tot bekering.
* De derde zondag: verwachting van de geboorte: Johannes kondigt de Messias aan.
* De vierde zondag: uitziende naar de geboorte van de Messias.

De Kersttijd
* Kerstmis (25 december): Hoogfeest van de geboorte van de Heer
* Feest van de Heilige Familie (zondag onder het octaafdag van Kerstmis)
* Hoogfeest van Maria Moeder van God (1 januari, octaafdag van Kerstmis);
* Hoogfeest van de Openbaring of Driekoningen (6 januari, maar wordt in de liturgie gevierd op de zondag na 1 januari als 6 januari op een weekdag valt)
* Doop van Jezus (1e zondag door het jaar)
Vervolgens houdt de liturgische Kersttijd op. Nu begint de "Tijd door het jaar". Naargelang Pasen vroeg of laat valt bepaald dit ook deze korte periode. Dit kan variƫren van tussen 4 of negen zondagen, tot de zondag voor Aswoensdag. Nu wordt opnieuw de groene kleur gedragen. In die periode kan het feest van de Opdracht van de Heer(Maria Lichtmis) op een zondag vallen. Dan heeft dit feest voorrang op de gewone zondagsliturgie. We kijken nog even terug naar het voorbije kerstfeest maar we kijken al vooruit naar Pasen.

De Paaskring
Deze begint met Aswoensdag en eindigt met het hoogfeest van Pinksteren.

Veertigdagentijd
Deze periode start op Aswoensdag en eindigt met het Alleluia in de paasnacht. en staat voor de vastentijd. Deze vastentijd is onderverdeeld in 1ste, 2de, 3de, 4de, 5de, zondag in de Veertigdagentijd. De vroegere benaming van de 5de zondag was Passiezondag. De 6de zondag in Veertigdagentijd heet nu Palmzondag-Passie van de Heer, wat tevens de Goede Week inluidt.
 
Paastijd
De Paastijd is de tijd die loopt vanaf de vooravond van Pasen (Paasavond en -nacht) tot en met Pinksteren (50 dagen na Pasen).
De eerste 8 dagen van Pasen vormen het Paasoctaaf, elke dag hierin wordt gevierd als een Hoogfeest van de Heer, en is dus een zondag waarop het Gloria wordt gezongen. De zondag waarmee het octaaf eindigt wordt Beloken Pasen genoemd en is de dag van de Goddelijke barmhartigheid. De paastijd is verder onderverdeeld in 1ste zondag van Pasen(Paaszondag),2de, 3de, 4de, 5de, 6de, 7de zondag van Pasen. De donderdag na de 6de zondag van Pasen vieren we het hoogfeest van de Hemelvaart van de Heer (4o dagen na Pasen)


De kleuren van het kerkelijk jaar
Tijdens het kerkelijke jaar worden verschillende liturgische kleuren gebruikt. Iedere kleur heeft zijn eigen periode in het kerkelijk jaar en zijn eigen betekenis.
Paars
* Periode : vroeger alleen in de veertig dagen voor Pasen, later ook in de Advent voor Kerstmis. Het wordt zeker gedragen bij de diensten van de uitvaart en op Allerzielen. Het dragen van de witte kleur is verboden bij zulke diensten. Het is de kleur van boete en soberheid. De witte kleur mag enkel gebruikt worden bij uitvaarten van kinderen die hun zevende levensjaar nog niet bereikt hebben. Deze uitvaarten zijn dan Engelenmissen genaamd.
Wit
* Periode : Pasen en Kerst
* Symbool voor zuiverheid
Wit is de kleur die men draagt op de dagen van de kersttijd (vanaf het hoogfeest van Kerstmis, 25 december, tot en met het feest van het Doopsel van de Heer (de zondag na 6 januari). Het wordt gedragen in de gehele paastijd, op ons Heer Hemelvaart, op de feesten van de Heer die niet in verband zijn met Zijn lijden. Op de feesten van Maria. Het wordt ook gedragen op de feestdag van de heiligen niet-martelaar zoals op 27 december de feestdag van de heilige Johannes, apostel en Evangelist.
Groen
* Periode : Tijd door het jaar, alle zondagen buiten de Kerst- en Paastijd, Advent en Veertigdagentijd.
* Symbool voor verwachting
Rood
* Periode :Pinksteren, kan ook gedragen worden op Palmzondag en Goede Vrijdag en op herdenkingsdagen van martelaren
* Symbool voor de Geest
* Een Pauselijke begrafenis en de begrafenis van kardinalen zijn ook rood.
* Op Goede Vrijdag en feesten van de apostelen wordt ook rood gedragen.

Rang van de dagen in het Liturgisch jaar
I
* 1. Dagen van het Paastriduum, het lijden, sterven en verrijzen van de Heer. Begint op de avond van Witte Donderdag en gaat door tot en met de avond van Paaszondag.
* 2. Hoogfeesten De geboorte van de Heer, Epifanie van de Heer, Hemelvaart van de Heer en Pinksteren
Zondagen in de seizoenen van de Advent, Veertigdagentijd en de Paastijd en de tweede zondag van Kerstmis
Aswoensdag
Weekdagen van de goede week van maandag tot en met donderdag tot de avond.
Dagen in het octaaf van Pasen.
* 3. Hoogfeesten van de Heer, de Heilige maagd Maria en alle Heiligen die in de generale kalender staan.
Allerzielen.
* 4. Alle Hoogfeesten uit een land waarmee een Heilige wordt herdacht van een bisdom, parochie of instantie of de wijding van een kerk.
II.
* 5. Feesten van de Heer in de generale kalender.
* 6. Andere zondagen in de Kersttijd (1) en alle zondagen in de Veertigdagentijd.
* 7. Feesten van de Heilige maagd Maria en anderen Heiligen in de generale kalender.
* 8. Feesten uit een land waarmee een Heilige wordt herdacht van een bisdom, parochie of instantie of de wijding van een kerk.
* 9. Weekdagen van de Advent van 17 december tot en met 24 december en de weekdagen in het octaaf van Kerstmis (1). Weekdagen in de Veertigdagentijd.
III
* 10. Verplichte gedachtenissen in de generale kalender.
* 11. Verplichte gedachtenissen uit een land waarmee een Heilige wordt herdacht van een bisdom, parochie of instantie of de wijding van een kerk.
* 12. Vrije gedachtenissen. In de Veertigdagentijd worden de verplichte gedachtenissen vrije gedachtenissen.
* 13. Weekdagen in de Advent tot en met 16 december.
Weekdagen in de Kersttijd vanaf 2 januari tot en met de zaterdag na 6 januari.
Weekdagen in het Paasseizoen vanaf de maandag na het Paasoctaaf tot en met de zaterdag voor Pinksteren.
Weekdagen in de Gewone tijd.
(1) De reden dat de dagen in het Kerstoctaaf lager staan dan de dagen van het Paasoctaaf, is dat er op bepaalde dagen na Kerstmis feesten worden gevierd die anders lager in rang zouden staan en dus niet gevierd konden worden. En omdat de 8 dagen voor Kerstmis dezelfde rang moeten hebben, staan deze ook lager. De zondagen in de Kersttijd staan zo laag, omdat bijvoorbeeld de zondag in het Kerstoctaaf een feest van de Heilige Familie is en bijvoorbeeld 1 januari op een zondag kan vallen. Deze dagen zouden dan niet gevierd kunnen worden. Het was te veel moeite om met allemaal 'maaren' te werken. Daarom hebben ze het zo opgelost
.